“Khi tài sản của bạn bị rớt 80%, bạn rất là đau đớn”. Đây là câu chuyện của 18 năm trước và có lẽ ngay lúc này đây có nhiều người cũng sẽ nhìn thấy hình bóng mình đâu đó ở trong đó. Một sự việc đã từng xảy ra y hệt trong quá khứ giờ lại xảy ra tương tự với mình. Chắc cũng có vài người nhận ra được sự kiện được shark Louis nhắc tới trong video không gì khác chính là bong bóng Dotcom xảy ra trong những năm 1995-2001.

Bóng bóng kinh tế (economic bubble) thực ra không có gì quá là ghê gớm cả. Nói ngắn gọn thì nó là hiện tượng giá cả của một loại tài sản/hàng hóa nào đó được đẩy lên quá mức, đến một ngưỡng nào đó thì bị sụt giảm mạnh. Hàng hóa ở đây có thể là những thứ rất nhỏ nhoi như bông hoa Tulip, sợi bông cotton cho đến đất đai, nhà cửa, vàng bạc, stock,… Nói chung bất cứ thứ gì có thể quy đổi thành tiền thì đều có thể trở thành bong bóng hết. Hiện tượng bong bóng này đã bắt đầu xảy ra từ rất lâu rồi, từ thế kỷ 17 (dữ liệu mình xem qua trên wiki nên có thể còn xa hơn nữa).

• …
• Tipper and See-Saw Time (1621)
• Tulip mania (Holland) (1634-1637)
• South Sea Company (British) (1720)
• Mississippi Company (France) (1720)
• Canal Mania (UK) (1790s-1810s)
• Panic of 1819 (US) (1815-1818)
• ….

Cho đến những năm gần đây thì chúng ta đã có 2 bong bóng về công nghệ mà đã để lại đc rất nhiều ấn tượng cho những người trong cuộc, đó là bong bóng dotcom (1995-2000) và cryptocurrency (2011-2018).

• …
• The dot-com bubble (US)(1995–2000)
• Japanese asset price bubble (1986-1991) Japan real estate and stock market boom
• 1997 Asian financial crisis (1997)
• United States housing bubble (US) (2002-2006)
• China stock and property bubble (China) (2003-2007)
• The 2000s commodity bubbles (2002-2008)
• Bitcoin price gain/loss 2011,2013

  Cryptocurrency bubble (2011-2018)

• ….

Đã là bong bóng thì từ xưa đến giờ lúc nào cũng sẽ có một bộ phận những người giàu lên nhanh chóng và một bộ phận những người khác thì nghèo đi chóng mặt. Và sau khi bong bóng đã xịt thì thường sẽ tốn rất nhiều thời gian để có thể ổn định và bắt đầu tăng trưởng trở lại. Ta lấy ví dụ về chỉ số tổng hợp NASDAQ (NASDAQ Composite Index), nhân vật chính của bong bóng dotcom.

Chỉ số NASDAQ sau khi nổ bong bóng đã phải mất 15 năm để quay lại đỉnh xưa. Tuy nhiên lần quay lại đỉnh xưa này đã không xảy ra hiện tượng nổ bong bóng nữa. Để ý kỹ chỉ số NASDAQ chỉ mất 4 năm để từ 1148 lên đến đỉnh 5000 (gấp 4.5 lần) nhưng phải mất tận 13 năm để đi cùng 1 con đường. Nhưng chính vì thời gian lâu hơn nên sự tăng trưởng sẽ bền vững hơn rất nhiều.

Giờ quay lại với mối quan tâm chính của chúng ta, cryptocurrency hay cụ thể hơn là BTC.

Đối chiều với chỉ số NASDAQ thì có lẽ chắc mọi người cũng hình dung đc phần còn lại bên phải của đồ thị rồi. Vậy thì cuộc chơi trong thời gian tới sẽ thế nào?

Với quan điểm cá nhân của mình thì nếu như tháng 1, tháng 2 hold coin là một ý tưởng tồi thì giờ hold coin lại không hẳn là quá tệ. Nhưng mình phải nhấn mạnh yếu tố về thời gian ở đây. Cuộc chơi sắp tới sẽ là cuộc chơi dài hạn về sức bền và sức lỳ. Việc BTC tăng trở lại sẽ là một điều hết sức tự nhiên, có giảm ắt sẽ có tăng trở lại. Tuy nhiên sẽ không có ai biết chính xác khi nào thì điều đó xảy ra cả. có thể là trong 1 năm, 2 năm, 5 năm hoặc 10 năm tới BTC sẽ quay trở về mốc 20k và vì thời gian tăng trưởng lâu hơn nên BTC sẽ còn tăng cao hơn nữa, lên 60k như ai đó dự đoán chẳng hạn. Nhưng vấn đề then chốt ở đây vẫn là thời gian, mình nhắc lại.

Mỗi người đều có khả năng tài chính khác nhau và quan niệm về thời gian khác nhau. BTC có thể sẽ tăng trở lại trong 5 năm, 10 năm tới một cách tự nhiên như chỉ số NASDAQ đã từng làm nhưng liệu mình có đủ sức để bỏ một phần tài sản vào đấy và chờ đến ngày đó hay không? Liệu mình có đủ khả năng tài chính để cuộc sống không bị ảnh hưởng khi chỗ tài sản đầu tư dài hạn vào BTC bị chia 2 (về 3k) tạm thời hay không?

Nếu đã quyết định đầu tư dài hạn tính theo năm thì việc BTC loanh quanh ở đây vài năm hay BTC về 3k một thời gian rồi tăng trở lại cũng không khác nhau là mấy. Cái mình muốn làm rõ ở đây là sự khác nhau giữa đầu tư ngắn hạn (lướt sóng hàng ngày) và đầu tư dài hạn. Đầu tư dài hạn thì số vốn bỏ ra phải thật hạn chế để dù không có khoản đầu tư đó thì mình vẫn sống được bình thường như là không có nó ấy. Còn để đầu tư ngắn hạn thì giờ mình chỉ có một số lựa chọn như là qua các kênh đầu tư khác như FX hay stock, hoặc thậm chí mạo hiểm hơn thì có altcoin ở Binance nhưng đây là trò may rủi nhiều hơn nên cá nhân mình không thích.

Hiện tại thì mình đang giữ 98% là coin, hầu hết là BTC. Trong vài tháng tới mình sẽ dần dần chuyển số vốn đó qua FX để đánh ngắn hạn. Khi nào thừa tiền thì sẽ ném vào cryptocurrency sau vậy. Khả năng tài chính hiện tại của mình thì vẫn chưa phù hợp cho việc hold dài hạn.

Mình thì không có ác cảm gì với cryptocurrency hay blockchain nói chung cả. Ý tưởng của nó cũng khá hay nhưng tiếc là nó lại được sử dụng với mục đích làm giá và thổi bong bóng. Về khía cạnh công nghệ thì mình đã thấy được một vài thay đổi về cách mọi người giao dịch với nhau và “số hóa” niềm tin. Cái này cũng không hẳn là một điều xấu nếu được áp dụng đúng cách, nhất là với thời buổi công nghệ scam, lừa đảo đang diễn ra hàng ngày trên internet. Hi vọng một ngày nào đó, có ai đó tìm ra được một ứng dụng đột phá của cryptocurrency và blockchain đủ để chính phủ trên khắp thế giới giang tay đón nhận thay vì ngăn cấm, hạn chế như bây giờ. Như thế mới tạo được cú hích đủ lớn cho thị trường để có được đà tăng trưởng bền vững hơn.

(bài này do admin nhóm mmoers – bamboo3250 viết trong discord)